Drodzy rodzice
Dobra artykulacja polega na czystym, wyraźnym, dokładnym i swobodnym wymawianiu wszystkich głosek języka polskiego. Każda z nich wymaga odpowiedniego ukształtowania rezonatora, tj. właściwego położenia języka, podniebienia miękkiego, stopnia opuszczenia szczęki dolnej oraz ułożenia warg. Koordynacja tych elementów daje efekt w postaci głoski. Tak więc zanim przystąpimy do zadań doskonalących wymowę głosek, należy najpierw usprawnić działanie narządów mowy tak, aby były w stanie prawidłowo je wymawiać.
Przyczyn nieprawidłowej artykulacji dźwięków mowy jest wiele. Do najczęstszych należy właśnie niewystarczająca sprawność ruchowa narządów mowy, spowodowana, m.in. nieukończonym rozwojem mowy, nieprawidłową budową artykulatorów, wadami zgryzu, skróconym wędzidełkiem, złymi nawykami środowiskowymi, bądź poważniejszymi schorzeniami rozwojowymi. Już od urodzenia dziecko ćwiczy swe narządy mowne podczas ssania, żucia, połykania, następnie dmuchania, parskania i samej czynności mówienia.
Ćwiczenia usprawniające mają więc na celu wypracowanie zręcznych i celowych ruchów języka, warg, podniebienia i szczęki dolnej. Dziecko musi mieć wyczucie danego ruchu i położenia poszczególnych narządów mowy.
Ćwiczenia artykulatorów powinny być wykonywane bardzo dokładnie, bez pośpiechu. Należy pamiętać aby czas trwania i liczbę powtórzeń dostosować do indywidualnych możliwości i potrzeb dziecka. Przykłady zabaw i ćwiczeń narządów artykulacyjnych zaczerpnęłam z różnych publikacji logopedycznych oraz własnych pomysłów powstałych podczas pracy z dziećmi.
Opis ćwiczeń i pełny artykuł z radami można pobrać z załącznika
W całokształcie zadań pracy dydaktyczno ? wychowawczej zawierają się trzy podstawowe funkcje wychowania przedszkolnego
- profilaktyczna czyli zapobiegawcza
- stymulująca czyli pobudzająca rozwój
- kompensacyjno ? korektywna ( wyrównawcza)
Zapobieganie nieprawidłowościom rozwoju dzieci, czyli profilaktyka polega na chronieniu wychowanków przed zagrożeniem fizycznym i psychicznym, czuwaniu nad ich prawidłowym rozwojem, bezpieczeństwem , zdrowiem. Pobudzenie rozwoju czyli stymulacja polega na takim planowaniu i organizowaniu działalności wychowawczej, która sprzyjać będzie wyzwoleniu aktywności dzieci w zabawie, pracy i nauce.
Wyrównywanie fragmentarycznych opóźnień rozwojowych czyli funkcja kompensacyjno ? korektywna polega na pracy wyrównawczej z dziećmi, których rozwój nie przebiega harmonijnie. Praca ta może dotyczyć różnych sfer rozwoju fizycznego, umysłowego, emocjonalno ? społecznego. Niewyrównane w porę opóźnienia rozwojowe nie tylko osłabiają wydolność umysłową dzieci i nie pozwalają im zadowalająco odpowiedzieć programowym wymaganiom szkoły.
Opóźnienia rozwoju wynikają z różnych przyczyn i najczęściej są wynikiem współdziałania wielu czynników, jak : tempo i dynamika rozwoju , zdrowie , dotychczasowe doświadczenia dziecka, charakter środowiska rodzinnego i jego nie korzystne oddziaływania.
Do typowych zaburzeń, które są źródłem niepowodzeń szkolnych zaliczamy:
-zaburzenia rozwoju ruchowego ( niezręczność ruchowa całego ciała, niezręczność manualna, zaburzenia lateralizacji )
- zaburzenia funkcji poznawczych ( zaburzenia percepcji wzrokowej i słuchowej, zaburzenia mowy i myślenia)
- zaburzenia rozwoju emocjonalno ? uczuciowego ( dzieci infantylne, dzieci zahamowane)
- zaburzenia dynamiki procesów nerwowych ( dzieci psychoruchowo nadpobudliwe, dzieci o obniżonej pobudliwości)
Cele zajęć korekcyjno ? kompensacyjnych:
Stymulacja rozwoju motorycznego: zajęcia ruchowe usprawniające cały organizm, ćwiczenia zwiększające sprawność manualna i grafomotoryczną ( zabawy konstrukcyjne, kolorowanie obrazków, rysowanie po wykropkowanym śladzie, kalkowanie, zamalowywanie dużych konturowych rysunków , malowanie szlaczków, ugniatanie piłeczek gumowych, formowanie z papieru maleńkich kulek, wydzieranie z papieru, wycinanie, wyklejanie, nawlekanie koralików).
Stymulacja percepcji słuchowej: rozpoznawanie dźwięków dochodzących z otoczenia (sygnały różnych pojazdów, dźwięków urządzeń gospodarstwa domowego, głosów znanych zwierząt, wyklaskiwanie rytmów, wyliczanie wyrazów w zdaniu, podział wyrazów na sylaby, wyróżnianie głosek w słowach, nauka krótkich wierszyków i piosenek).
Stymulacja percepcji wzrokowej: wyodrębnianie różnic i podobieństw, dostrzeganie istotnych cech i szczegółów, układanie historyjek obrazkowych i układanek, uzupełnianie brakujących elementów na obrazkach, ćwiczenie umiejętności spostrzegania figur na tle itp.
Ćwiczenia rozwijające mowę i myślenie: oglądanie i omawianie treści ilustracji, oglądanie i omawianie historyjek obrazkowych, czytanie dzieciom książek i czasopism dziecięcych i prowadzenie rozmów na ich temat, próby odtworzenia treści utworów w formie plastycznej, muzycznej, wyszukiwanie w książkach ilustracji na określony temat, stwarzanie okazji do samodzielnego wypowiadania się.
RODZICU!
Baw się z swoim dzieckiem, czytaj mu bajki, opowiadaj ciekawe historie i proś dziecko by Tobie także opowiadało. Poświęć mu swój czas i uwagę. Graj z nim w gry, które rozwijają pamięć wzrokową, spostrzegawczość, koncentrację uwagi np. memory, warcaby, chińczyk i inne. Pomóż mu przygotować dłonie do pisania razem lepcie z plasteliny, wycinajcie, konstruujcie. Ucz swoje dziecko samodzielności, nie wyręczaj w ubieraniu, porządkowaniu, myciu. Pamiętaj, aby chwalić swoje dziecko. Nie wymagaj od niego zbyt dużo, daj mu czas na naukę i zabawę. Nie zapominaj że nadal jest małym dzieckiem
METODA RUCHU ROZWIJAJĄCEGO WERONIKI SHERBORNE
Założenia metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne
Nazwa metody ?Ruch Rozwijający? wyraża główną ideę metody tj. posługiwanie się ruchem jako narzędziem wspomagania rozwoju psychoruchowego dziecka i terapii zaburzeń tego rozwoju. System ćwiczeń w tej metodzie wywodzi się z naturalnych potrzeb dziecka, zaspokajanych w kontakcie z dorosłymi tj. z tzw. baraszkowania.
Podstawowe założenia metod to rozwijanie ruchem trzech aspektów:
? Świadomości własnego ciała i usprawniania ruchowego.
? Świadomości przestrzeni i działania w niej.
? Dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywania z nimi bliskiego kontaktu.
Organizacja ćwiczeń i grup zajęciowych
Metodę można stosować indywidualnie - z jednym dzieckiem lub grupowo. Preferowane są jednak zajęcia grupowe, gdyż zapewniają one dziecku lepszy kontakt z dorosłymi lub innymi dziećmi.
Korzyści płynące ze stosowania metody W. Sherborne
? Daje pozytywne odczucie w kontakcie z innym człowiekiem.
? Wyzwala swobodę zachowań i naturalność.
? Daje okazję do rozładowania energii.
? Jest próbą pokonania własnych zahamowań wynikających z uprzednich doświadczeń.
? Daje radość.
? Wyzwala zaangażowanie.
? Daje możliwość zaspokojenia własnych potrzeb.
? Daje pewność siebie.
? Daje możliwość poczucia się w innej roli niż na co dzień.
? Zbliża do siebie uczestników zajęć.
? Daje radość z działania w grupie.
? Przyjemność dawania innym radości.
? Daje okazję do wspomnień, przypomnienia sobie zdarzeń z dzieciństwa.
? Daje okazję do bliskiego kontaktu fizycznego bez uruchamiania sfery seksualnej.
? Daje poczucie partnerstwa.
? Możliwość odczuwania przyjemnych doznań płynących z własnego ciała.
? Nie jest ograniczona wiekiem uczestników.
Kompetencje dziecka pięcioletniego wg podstawy programowej wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego.
Całość materiału można pobrać pod linkiem.